مُستَزاد مشتق کلماتی چون زاید است. این نام به قالبی از قالبهای شعر فارسی اطلاق شدهاست و در حقیقت غزلی است که کلمه یا جملهٔ موزون و هماهنگی به آخر تمامی مصراعها اضافه شدهاست.
مستزاد برای اولین بار توسط مسعود سعد سلمان سروده شد. بعد از او شعرای زیادی به این قالب شعر گفتند. ط
وزن مستزاد نوعی وزن شعر است که پس از هر مصراع آن، مصراع کوتاهی (نیم مصراع) میآید.
در شعری که دارای وزن مستزاد است، همهٔ مصراعها دارای وزن یکسان نیستند و تنوع در چیدمان واژهها، منطبق با وزنهای گوناگونی است که در شعر به کار میرود.
نمونه هایی از مستزاد
مستزاد مجلس چهارم (در رابطه با وقایع سیاسی مجلس چهارم مشروطیت) که توسط میرزاده عشقی سروده شدهاست از مستزادهای بسیار معروف است.
مطلع مستزاد عشقی:
این مجلس چارم به خدا ننگِ بشر بوددیدی چه خبر بود؟!
هر کار که کردند، ضرر رویِ ضرر بوددیدی چه خبر بود؟!
این مجلسِ چارم، خودمانیم، ثمر داشت؟والله ضرر داشت
صد شکر که عمرش چو زمانه به گذر بوددیدی چه خبر بود؟!
از مهدی اخوان ثالث:
هر که گدای در مشکوی توستپادشاست
شه که به همسایگی کوی توستچون گداست
باغ جهان موسم اردیـبهشـتیا بهشت
گر نه ثنا خوان گل روی توستبی صفاست
نرگس گلزار جنان هر که گفتیا شنفت
این که چو چشمان بی آهوی توستبی حیاست
سرو شنیدم که قد آراستهخاسته
مدعی قامت دلجوی توستبد اداست
رحم کن ای دیده رخ زرد مندردمن
گرنه امیدیش به داروی توستبی دواست