تَرجیعبَند از قالبهای شعر فارسی است که از غزلهای چند بیتی که هم وزن هستند تشکیل شده و برای اتصال این غزلها به یکدیگر از یک بیت تکراری استفاده مینماید. بیت ترجیع با قافیهای ویژه و لفظ و معنی یکتا تکرار میگردد. این بیت بند ترجیع یا بند برگردان نامیده میشود. به هریک از غزلها، خانه یا رشته گفته میشود.[۱] هر خانه از ۵ تا ۲۵ بیت(گاه کمتر یا بیشتر) تشکیل شده. معروفترین ترجیعبندها از هاتف اصفهانی و سعدی است.[۲]
بند اول یک ترجیعبند از فرخی در وصف نوروز:
ز باغ ای باغبان ما را همی بوی بهـار آیدکلید باغ ما را ده که فردامان به کار آید
کلید باغ را فردا هـزاران خواستار آیدتو لختی صبر کن چندان که قمری بر چنار آید
چو اندر باغ تو بلبل به دیدار بهار آیدترا مهمان ناخوانده به روزی صد هـزار آید
کنون گر گلبنی را پنج شش گل در شـمار آیدچناندانی که هرکس را همی زو بوی یار آید
بهـار امسال پندار همی خوشـتر ز پار آیدوزین خوشتر شود فردا که خسرو از شکار اید
بدین شـایستگی جشنی بدین بایستگی روزیملک را در جهان هر روز جشنی داد و نوروزی